Sürtünme Kuvveti Formülü

Sürtünme Kuvveti Formülü, Bir cismin veya nesnenin hareketini önleyen ya da hareket kabiliyetini azaltan güce sürtünme kuvveti denilir. Sürtünme kuvveti formülü, Fs ile gösterilir. Sürtünme kuvveti birbirlerine değen yüzeylerin arasında meydana gelir. Yüzeylerden biri değiştiği zaman sürtünme kuvveti de değişim yapar. Sürtünme kuvveti iki faktöre bağlıdır. Bu etkenlerden biri Sürtünme katsayısı, Diğeri ise sürtünen yüzeyin cisme uyguladığı tepki kuvvetidir. Bu iki faktör doğru orantılıdır. Sürtünme kuvveti iki yüzeye de etki yapar. Bu sürtünme kuvvetinin büyüklüğü aynı yönleri birbirine terstir.

Sürtünme Kuvveti Formülünü Etkileyen Faktörler: Sürtünme katsayısı birbirine temas eden yüzeyde pürüzün ve yüzeyin yapıldığı madde cinsiyle ilgili bir katsayıdır. Yüzeydeki pürüz arttıkça sürtünme katsayısı artar. Yüzey pürüzü azaltan uygulamalar yapıldığında, yani yüzey pürüzsüzleştikçe sürtünme katsayısı da düşer. Mesela bir yüzeye yağ sürülmesi, yüzeyin pürüzünü azaltacağı için sürtünme katsayısı da küçülür. Örneğin araçlarda bulunan kış lastiklerinin yüzeyi daha pürüzlü olduğu için karda kaymayı önler.

Sürtünme Kuvvetinde Pürüzlü Yüzey: Sürtünme kuvveti yüzeyin cisim üzerinde uyguladığı tepki kuvvetine bağlı olur. Bu kuvvetin artması halinde sürtünme kuvveti de artacaktır.

Statik ve Kinetik Sürtünme Kuvveti: Sürtünme Kuvveti sürtünme kuvveti formülü ile hesaplanır. Sürtünme kuvveti iki kısma ayrılır bunlar statik ve kinetiktir. Cisim durgun haldeyken, bunu etkileyen sürtünme kuvvetine statik, cisim hareket halinde iken, buna etki eden kuvvete de kinetik sürtünme kuvveti denir. Statik olan sürtünme kuvveti, kinetik olan sürtünme kuvvetinden daha büyüktür. Çok ağır olan bir aracı dururken, hareket ettirmeye bir kişinin gücü yetmezken hareket halindeki bir aracı bir kişi kolayca hareket ettirebilir.

Sürtünme Kuvvetinin Özellikleri: Sürtünme kuvveti, sürtünen bir yüzeyin alanına bağlı olmaz. Ancak sürtünme kuvveti cismin ağırlığına bağlıdır, ifadesi yanlıştır. Sürtünme kuvveti temas ettiği yüzeyin, cisme yaptığı tepki kuvvetine bağlıdır. Nesneyi hareket ettirebilmek için statik olan sürtünme kuvvetinden daha büyük bir kuvvet uygulaması gerekir. Burada statik bir sürtünme kuvvetinden daha küçük kuvvet uygulandığında cisme hareket vermez, buradaki sürtünme kuvvetinin değeri de formülle hesaplanan değer kadar değil, cisme uygulanan kuvvet büyüklüğü kadardır. Statik sürtünme kuvvetinde cisme uygulanan kuvvetin büyüklüğü oranında değişkenlik gösterir. Bir statik sürtünme kuvvetinin en yüksek değeri formül ile hesap edilen değer kadardır.

Sürtünme Kuvvetinin Yaptığı İş: Sürtünme kuvvetinin burada yaptığı iş bir ısı enerjisine dönüşür. Kibritin sürtünmeyle yanması ya da iki odun parçası birbirine sürtülerek yanması, iki el birbirine sürüldüğünde ellerin ısınması olayı sürtünme kuvvetinin yapmış olduğu işten kaynaklanır.