Toluen formülü, toluen önceden toluol şeklinde adlandırılırdı. Ayrıca tinere benzeyen renksiz, suda çözünmeyen bir sıvı bileşiktir. Toluen formülünde fenil grubuna bağlı CH3 ihtiva etmektedir. Toluen bir benzen türevidir. Bu yüzden uluslararası sistematik ismi metil benzen olarak da bilinmektedir. Ayrıca toluen bir romantik bir hidrokarbondur.
Toluen formülü C7H8 şeklindedir. Toluen tatlı Keskin benzeni andıran bir şekilde kokmaktadır. Toluenin kaynama noktası 111 derece ve erime noktası ise eksi 98 derece olarak bilinmektedir. Toluen organik kimyada geç tanınan ve yapısı geç anlaşılan bileşikler arasındadır. Benzene bir metil grubu bağlanması ile ortaya çıkan bu bileşik yapısal ve kimyasal olarak birbirlerinden çok farklı iki bileşiktir.
Toluen formülü endüstriyel özellikleri nelerdir?
- Toluen polar bir yapıya sahip olmadığı halde çok iyi bir çözücü olarak bilinmektedir. Fakat reaksiyon tamamlandıktan sonra tepkime ortamından uzaklaştırılması oldukça zordur. Bu yüzden tepkime ortamında kirliliğe neden olmaktadır.
- Toluenin kokusu pek hoş değildir.
- Sanayide benzenden daha çok tercih edilmesinin sebebi kanserojen etki oluşturmamasıdır.
- Toluen en kuvvetli asit ve kuvvetli oksitleyiciler ile tepkimeye girebilir çünkü üzerinde taşıdığı metil grubu toluenin yapısına 25 kat daha reaktiflik etkisi katmaktadır.
- Toluenin endüstriyel üretimi ise fosil yakıt kaynaklarından elde edildiği için benzene göre daha ucuzdur.
Bu yüzden benzene göre daha büyük miktarlarda toluen üretilebilmektedir.
- Tolueni 65-100 C'a kadar ısıttıktan sonra karanlıkta klor gazından geçirilir. Karışımın ağırlığı %37 artan kadar bu reaksiyon devam ettirilmektedir. Bu reaksiyon karışımı hafif alkali yapılarak distilenir. Fakat bu reaksiyon sonucunda yan ürün olarak benzen klörür ortaya çıkar. Tolueni fazlası geri kazanılır ve klorinasyon reaktörüne döndürülür.
Toluen formülü kullanım alanları nelerdir?
- Genellikle toluen solvent yani çözücü olarak kullanılmaktadır. Ayrıca boyaları da inceltmede de kullanılabilir.
- En yaygın kullanım alanı benzen ve kesilen organik bileşiklerin elde edilmesinde kullanılmasıdır.
- Genel olarak toluen kimyasal tepkimelerde reaktif olarak kullanılmaktadır.
- Toluen patlayıcı madde yapımında kullanılan ana maddedir.
- Ayrıca toluen plastik (Kauçuk) yapımında kullanılmaktadır. Hem de toluen yakıtlar da oktan arttırıcı olarak da bilinmektedir.
- Ayrıca toluen iyi bir temizleyici görevi de üstlenir. Ayrıca toluen folluren indikatörü olarak da kullanılabilmektedir.
- Toluen önemli bir karbon kaynağı olarak da bilinmektedir.
- Ayrıca tolueni oksitlediğiniz takdirde ortamda benzaldehit ve benzoik asit gibi önemli ara maddeler ortaya çıkmaktadır.
- Toluenin esas kaynağı fırın gazıdır. Fakat artık bu yöntem pek kullanılmamaktadır. Bu yöntem yerine gaz yağının katalitik bozulması ve destilasyon ayrıca ham maddelerin ayrışması ile benzinde elde edilmeye başlandı.
- Toluen boya ve petrokimya endüstrisinde kullanılmaktadır.
19.01.2024 12:48:06