Sodyum Karbonat Formülü, NaHCO3 olan bir kimyasal bileşendir. Doğada beyaz ve katı kristal bir tozdur. Antiasit özelliğine sahiptir. Suda çözünür ve hafif alkali tadı vardır. Çok önemli bir doğal kimyasal olan karbonat aslında sodyum tuzlarından birisidir. Bu yüzden sodyum bileşikleri yüzyıllardan bu yana insanlar tarafından kullanılmıştır. Tedavi amaçlı böcek ısırmasında karbonatlı su ile pansuman uygulandığı zaman kaşıntıyı ve kabartıyı azaltmakta kullanılır. Ayrıca alkali olmasından dolayı grip ve soğuk algınlığı gibi rahatsızlıklara karşı suyun içerisinde karıştırılarak kullanılır. Tarih öncesi zamanlarda besin maddelerini uzun süre saklamak için tuzu koruyucu madde olarak ifade etmişlerdir. Tuzun önemini artıran en büyük özelliği olan et ve balık gibi besinler tuzun içerisinde kurutulup saklanarak bu şekilde bozulması engellenmiştir. Ayrıca denizlerde bulunan tuzların yüzde 30'u sodyum tuzlarıdır. Tuz elde etme yöntemleri arasında tuzla denilen göletlerde tuzlu suyun buharlaştırılmasıdır. Eski zamanlarda soda olarak kullanılan temizlik ürünleri, sodyum karbonat maddesinin suyla seyreltilmiş halidir. Karbonatın kimyasal bileşimi soda ile aynıdır. Sodyum karbonat formülü ise sodaya göre daha yoğun bir şekilde kimyasal içeriklidir. Kimya biliminde sodyum karbonat formülünün kullanım alanları oldukça fazladır. Özellikle havuz suyunun pH değerini yükseltir ve içerisinde bulunan yüksek orandaki alkali maddeler nedeniyle havuzdaki asidik bileşenleri nötralize eder. Birçok maden suyunun bileşenlerinde sodyum karbonat vardır. Tüm alkali metal tuzlarının sanayi açısından en önemlisidir. Bu bileşik belirli deniz bitkilerinde ve bazı kayalarda mineral olarak bulunur.
Sodyum Karbonat Kullanım Alanları
Sodyum Karbonat; Değişik uygulamalarda güçlü bir baz olarak tercih edilir. Suyun sertliğine sebep veren kalsiyum (Ca2+) ve magnezyum (Mg2+) iyonları ile tepkimeye girerek çökelti oluşturur ve suyun yumuşamasını sağlar. Bu şekilde çamaşır makinalarında yumuşatıcı olarak kullanılır.
Kimyada; Karbonatın bazik özelliği sayesinde istenmeyen kokuları yok etmesidir. Özellikle diş sağlığında ve beyazlığında kullanılmaktadır.
Ağrı Kesici; Özelliği ile ilaçlara yararı vardır. Bazı hallerde mide asidinin fazla salgılanması ile oluşan mide yanmaları içinde kullanılır.
Cam Endüstrisinde; Cam üretiminde kullanılan en önemli kimyasaldır. Sodyum karbonat boya ve lif arasındaki bağı oluşturmak için kullanılır.
Gıda Katkısı; Olarak asit düzenleyici, topaklanma önleyici ve stabilizatör madde halinde E500 simgesiyle kullanılır. Ayrıca şerbet tozunun üretiminde kullanılır. Ayrıca gres, yağ ve şarap lekelerini çıkarmada etkilidir. Sodyum karbonat ve sofra tuzu karışımı ile çok iyi bir gümüş parlatıcısıdır.
Tarımda; Hayvanlarda taşlıkta yıpranmayı önlemek, yumurtalardaki sert yapıyı güçlendirmek ve verimi artırmak için yem katkı maddesi olarak kullanılır. Süs havuzlarında klorun aşındırıcı etkisine karşı Ph seviyesini yükseltmek için kullanılan genel bir katkı maddesidir.
Pamuk Endüstrisinde; İnce ve tüylü olan pamuk tohumlarının inceltilmesi için gerekli olan sülfürik asidin nötralize edilmesi için kullanılır.